یادی از خانهی شیخالاسلام شهاب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
شیخالاسلامِ آوازهمند نیریز، سید اشرف متخلص به شهاب، از یادمانهای فرسوده و فراموششده اوست. این خانه در محلهی بازار و در کوچهای که تا دو سه دهه پیش کوچهی شیخالاسلامی نام داشت، واقع بوده است. بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ و معماری و نیریز در همین کوچه نوشتهشده است. در این کوچهی خلوتِ خاموش، خانهی مشیرالدیوان و خانه شیخالاسلام روبروی هم واقع بودهاند که یکی نمایندهی دین و دیگری نمایندهی حکومت بوده است. خانهی شیخالاسلام شهاب و خانهی...
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
شیخالاسلامِ آوازهمند نیریز، سید اشرف متخلص به شهاب، از یادمانهای فرسوده و فراموششده اوست. این خانه در محلهی بازار و در کوچهای که تا دو سه دهه پیش کوچهی شیخالاسلامی نام داشت، واقع بوده است. بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ و معماری و نیریز در همین کوچه نوشتهشده است. در این کوچهی خلوتِ خاموش، خانهی مشیرالدیوان و خانه شیخالاسلام روبروی هم واقع بودهاند که یکی نمایندهی دین و دیگری نمایندهی حکومت بوده است. خانهی شیخالاسلام شهاب و خانهی...
شرح احوال و زندگانی ام سلمه بیگم
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ام سلمه بیگم(ملقب به دعا) »
ام سلمه بیگم ملقب به دعا، دختر سید قطب الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ على نقى اصطهباناتى، از زنان بزرگ، دانشمند و اهل عرفان که در سده دوازدهم هجرى قمرى مى زیسته است. وى با توجه به مطالبى که در مقدّمه جامع الکلیات آورده، مى بایست در سال 1143 ه . ق. در شیراز ولادت یافته باشد. امّ سلمه در 1158 ه . ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ام سلمه بیگم(ملقب به دعا) »
ام سلمه بیگم ملقب به دعا، دختر سید قطب الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ على نقى اصطهباناتى، از زنان بزرگ، دانشمند و اهل عرفان که در سده دوازدهم هجرى قمرى مى زیسته است. وى با توجه به مطالبى که در مقدّمه جامع الکلیات آورده، مى بایست در سال 1143 ه . ق. در شیراز ولادت یافته باشد. امّ سلمه در 1158 ه . ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت...
شهاب نیریزی (سید اشرف، شیخ الاسلام نیریز)
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز »
این نوشته، بخش سوم از مقالهی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانتداری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم. و اما در بخش سوم این مقاله به زندگانی و شعر شهاب نیریزی، شیخالإسلام و شاعر چیرهدست...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز »
این نوشته، بخش سوم از مقالهی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانتداری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم. و اما در بخش سوم این مقاله به زندگانی و شعر شهاب نیریزی، شیخالإسلام و شاعر چیرهدست...
نامهی ششم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمسالمعالی به یکی از احباب خود نوشته یا حبیبالمشتاقین(1) یا سیدالعارفین(2)! فداک مَن عداک ورزقنی اللهُ لقاک(3) هرچند از شماره فزون است غم ولی تا دل تهی شود قدری برشمار نیست چه شد که یک بار آن عاقل را نسیان کامل روی نمود و تخم محبت و آشنایی جز بیگانگی ثمر نداد، قُرب مواصلت(4) به بُعد مهاجرت مبدل شد و عقدهی(5) غم و اَلَم غیر منحل(6) ماند با آن همه امید وفا جز جفا ظاهر نشد و با ادعای صفا وفایی...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمسالمعالی به یکی از احباب خود نوشته یا حبیبالمشتاقین(1) یا سیدالعارفین(2)! فداک مَن عداک ورزقنی اللهُ لقاک(3) هرچند از شماره فزون است غم ولی تا دل تهی شود قدری برشمار نیست چه شد که یک بار آن عاقل را نسیان کامل روی نمود و تخم محبت و آشنایی جز بیگانگی ثمر نداد، قُرب مواصلت(4) به بُعد مهاجرت مبدل شد و عقدهی(5) غم و اَلَم غیر منحل(6) ماند با آن همه امید وفا جز جفا ظاهر نشد و با ادعای صفا وفایی...
علی اصغر آزاد
دانشنامه مشاهیر » نامداران معاصر نیریز »
بنیان گذار مرکز اتمی دانشگاه تهران و رئیس شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی تولد 1296 شمسی نی ریز وفات 1377 تهران وی یکی از برجستهترین استادان ممتاز فیزیک دانشگاه تهران و بنیان گذار مرکز اتمی دانشگاه تهران است. او در سال 1296 شمسی در نیریز فارس متولد شد. پدرش هدایت اله آزاد از تجار معتبر نیریز و مادرش بیبی فاطمه بیگم خانمی فاضله (دختر حاج شیخ محمدصادق از بنیان گذاران حوزه علمیه شیراز) بود. پس از گذراندن دوران تحصیلات ابتدائی...
دانشنامه مشاهیر » نامداران معاصر نیریز »
بنیان گذار مرکز اتمی دانشگاه تهران و رئیس شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی تولد 1296 شمسی نی ریز وفات 1377 تهران وی یکی از برجستهترین استادان ممتاز فیزیک دانشگاه تهران و بنیان گذار مرکز اتمی دانشگاه تهران است. او در سال 1296 شمسی در نیریز فارس متولد شد. پدرش هدایت اله آزاد از تجار معتبر نیریز و مادرش بیبی فاطمه بیگم خانمی فاضله (دختر حاج شیخ محمدصادق از بنیان گذاران حوزه علمیه شیراز) بود. پس از گذراندن دوران تحصیلات ابتدائی...
شرح احوال و زندگانى ابواسحاق نیریزى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابواسحاق نیریزی(محمد بن عبدالله) »
ابواسحاق محمد فرزندِ عبداللّه شبانکارهاى نیریزى، عالم، حکیم و قاضى فارس در سده 9 ه . ق. بود. از شرح احوال و زندگانى او چیزى دانسته نیست. مرحوم استاد دانش پژوه در مقاله اى تحت عنوانِ «آثار عماد الدین محمود شیرازى» که در مجموعه مقالاتِ نخستین کنگره تحقیقات ایرانى به چاپ رسیده، از او یاد کرده و گفته است: «در صفحه عنوان الاوسط الکبیر فارابى نسخه شماره 1583 کتابخانه ملک مورخ 1020 از ابواسحاق محمد بن عبداللّه نیریزى...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابواسحاق نیریزی(محمد بن عبدالله) »
ابواسحاق محمد فرزندِ عبداللّه شبانکارهاى نیریزى، عالم، حکیم و قاضى فارس در سده 9 ه . ق. بود. از شرح احوال و زندگانى او چیزى دانسته نیست. مرحوم استاد دانش پژوه در مقاله اى تحت عنوانِ «آثار عماد الدین محمود شیرازى» که در مجموعه مقالاتِ نخستین کنگره تحقیقات ایرانى به چاپ رسیده، از او یاد کرده و گفته است: «در صفحه عنوان الاوسط الکبیر فارابى نسخه شماره 1583 کتابخانه ملک مورخ 1020 از ابواسحاق محمد بن عبداللّه نیریزى...
خسرو و شیرین (اثر شعله نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
مهمترین و تنها اثر مدون شعله نیریزی، مثنوی خسرو و شیرین است. این مثنوی به تقلید از مثنوی خسرو و شیرین نظامی گنجوی به بحر هزج مثمن مقصور در داستان عشق خسرو به شیرین و عشق فرهاد به شیرین سروده شده است. شعله این مثنوی را به معتمدالدوله فرهاد میرزا تقدیم کرده و به گفته مؤلف تذکره مرآت الفصاحه، صد تومان از معتمدالدوله انعام گرفته است. این موضوع که وی برای تقرب به دستگاه فرهاد میرزا و عذر گناهان گذشته...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
مهمترین و تنها اثر مدون شعله نیریزی، مثنوی خسرو و شیرین است. این مثنوی به تقلید از مثنوی خسرو و شیرین نظامی گنجوی به بحر هزج مثمن مقصور در داستان عشق خسرو به شیرین و عشق فرهاد به شیرین سروده شده است. شعله این مثنوی را به معتمدالدوله فرهاد میرزا تقدیم کرده و به گفته مؤلف تذکره مرآت الفصاحه، صد تومان از معتمدالدوله انعام گرفته است. این موضوع که وی برای تقرب به دستگاه فرهاد میرزا و عذر گناهان گذشته...
نامهی دوم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمسالمعالی به یکی از سادات نوشته روحی فداک یا ذاالمعالی(1) و معدنالادب سیّدنا و ابن سیّدالعرب ای خلاصهی دودمان رسالت و نُقاوهی(2) خاندان سیادت ای نخبهی اعزّه و اشراف وای زبدهی آل(3) عبد مناف(4) یا عقد منتظمالنبوه بیت مختلف-الملائک(5) یابن الفواطم(6) و العواتک(7)، الترائک(8) و الارائک(9)! شب گذشته که به ملاقات آن مخدومْ مسرور و به صحبت شریفْ محظوظ بود و خلاف ادب دانستم که با شما در مقام جسارت برایم اوّلا اینکه مقصود از تحصیل علوم...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمسالمعالی به یکی از سادات نوشته روحی فداک یا ذاالمعالی(1) و معدنالادب سیّدنا و ابن سیّدالعرب ای خلاصهی دودمان رسالت و نُقاوهی(2) خاندان سیادت ای نخبهی اعزّه و اشراف وای زبدهی آل(3) عبد مناف(4) یا عقد منتظمالنبوه بیت مختلف-الملائک(5) یابن الفواطم(6) و العواتک(7)، الترائک(8) و الارائک(9)! شب گذشته که به ملاقات آن مخدومْ مسرور و به صحبت شریفْ محظوظ بود و خلاف ادب دانستم که با شما در مقام جسارت برایم اوّلا اینکه مقصود از تحصیل علوم...
نامهی هشتم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
سواد رقمی است که مرحوم شمسالمعالی نوشته چون از روزی که قادر بیچون و حاکم حُکمِ: کنفیکون (۱)، دیباچهٔ کتاب دارایی جهان را به نام نامی شهریار تاجدار موشّح (۲) ساخته و افسر فرمانروایی کیهان را به تارک (۳) مبارک پادشاه صاحب قِران مطرّز (۴) داشته دانشوران جهان را شهدِ نشاط در کام و صهبایِ (۵) مراد در جام است ما نیز به جهت تکثیر دعاگویان و توفیر (۶) شکرگزاران این دولت قوی مکنت و سلامتی ذاتِ اقدس و وجودِ مقدس، همت بر ترفیهِ...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
سواد رقمی است که مرحوم شمسالمعالی نوشته چون از روزی که قادر بیچون و حاکم حُکمِ: کنفیکون (۱)، دیباچهٔ کتاب دارایی جهان را به نام نامی شهریار تاجدار موشّح (۲) ساخته و افسر فرمانروایی کیهان را به تارک (۳) مبارک پادشاه صاحب قِران مطرّز (۴) داشته دانشوران جهان را شهدِ نشاط در کام و صهبایِ (۵) مراد در جام است ما نیز به جهت تکثیر دعاگویان و توفیر (۶) شکرگزاران این دولت قوی مکنت و سلامتی ذاتِ اقدس و وجودِ مقدس، همت بر ترفیهِ...
نامهی چهارم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمسالمعالی به یکی از افاضل نوشته سلام علی تلک المعاهد انّها شریعه وردی او مهبّ شمالی(1) بعد، سلام علی ابراهیم انّه اوّاه حلیم(2)، چندی است که از گلزار ابراهیم نسیم خلّتی(3) فرا نمیوزد و سلام مودّتی و پیام محبّتی نمیرسد؛ گویی کریمهی: برداً و سلاماً(4)، از صفحهی خاطر آن عزیز مهربان فراموش است و یا آیهی: ابراهیمالذی وفّی(5) و اِنّ ابراهیمَ کانَ امّهً قانتا(6)، بر مصحف(7) ضمیر گرامی غیر منقوش کَأَنَّ لم یکنْ بینالحَجونِ إِلی الصَّفا أَنیسٌ، وَلم یَسْمُر بمکّه سامِرُ(8) ما...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمسالمعالی به یکی از افاضل نوشته سلام علی تلک المعاهد انّها شریعه وردی او مهبّ شمالی(1) بعد، سلام علی ابراهیم انّه اوّاه حلیم(2)، چندی است که از گلزار ابراهیم نسیم خلّتی(3) فرا نمیوزد و سلام مودّتی و پیام محبّتی نمیرسد؛ گویی کریمهی: برداً و سلاماً(4)، از صفحهی خاطر آن عزیز مهربان فراموش است و یا آیهی: ابراهیمالذی وفّی(5) و اِنّ ابراهیمَ کانَ امّهً قانتا(6)، بر مصحف(7) ضمیر گرامی غیر منقوش کَأَنَّ لم یکنْ بینالحَجونِ إِلی الصَّفا أَنیسٌ، وَلم یَسْمُر بمکّه سامِرُ(8) ما...